Dandara dos Palmares: tajemnicza wojowniczka przeciwko niewolnictwu
Dandara, czarnoskóra bohaterka brazylijskiego okresu kolonialnego, jest wciąż postacią owianą tajemnicą, ponieważ nie ma prawie żadnych danych na temat jej życia i osiągnięć. Po aresztowaniu w 1694 r. popełniła samobójstwo, rzucając się z kamieniołomu w przepaść, ponieważ nie mogła znieść myśli o powrocie do niewoli.
Przyjmując za swoje historyczne nazwisko miejsce, w którym mieszkała, Dandara walczyła u boku mężczyzn i kobiet w wielu bitwach po atakach na Palmares, wykorzystując, oprócz innych technik walki, swoją znajomość capoeiry. Społeczność quilombola, w obecnym stanie Alagoas, w Brazylii, była jednym z punktów schronienia dla zniewolonych czarnoskórych ludzi w XVII wieku. Dostęp do tego miejsca utrudniał gęsty las i niezbadane ukształtowanie terenu.
Dandara jako dziewczynka przyłączyła się do ruchu oporu, który przez prawie sto lat stawiał czoła kolonialnemu systemowi niewolnictwa. Była również odpowiedzialna za opracowanie strategii dla społeczności quilombola, której przewodniczyła wraz ze swoim mężem, Zumbi. Poza walką Dandara miała specyficzne zadania do wykonania w codziennych zajęciach Palmares, należało do nich polowanie i rolnictwo.
Około 1678 roku Dandara odegrała kluczową rolę w ideologicznym rozłamie pomiędzy jej mężem Zumbi a jego poprzednikiem i wujem, Ganga-Zumba, pierwszym wielkim wodzem Quilombo de Palmares. Dotychczasowy przywódca wspólnoty podpisał traktat pokojowy z rządem, który przewidywał, że Palmarinos, którzy zostali wzięci do niewoli podczas jednej z konfrontacji, zostaną uwolnieni przez władze, a dzieci byłych niewolników urodzone w Palmares będą uważane za wolne od chwili narodzin. Kolejnym ważnym punktem umowy będzie pozwolenie na prowadzenie działalności handlowej.
Jednak w zamian za te względy, których domagał się Ganga-Zumba, rząd zażądał, aby odtąd mieszkańcy quilombo wydawali zbiegłych niewolników, którzy szukali schronienia w Palmares. Dandara i Zumbi zrozumieli, że porozumienie nie przewidywało w rzeczywistości końca niewolnictwa i byli przeciwni jego podpisaniu. Ganga-Zumba został zamordowany przez jednego z członków Palmares, który również nie zgadzał się z propozycją.
Ustawa nr 13.816, z dnia 24 kwietnia 2019 r., wpisała nazwisko Dandary dos Palmares do Księgi Bohaterów i Bohaterek Ojczyzny, złożonej w Panteonie Wolności i Demokracji ku pamięci Tancredo Nevesa w Brasílii.
Nie istnieją żadne zapisy fotograficzne Dandara dos Palmares, a zdjęcie użyte do zilustrowania tego artykułu przypisuje się fotografowi Alberto Henschelowi. Zatytułowana "Czarna kobieta z turbanem" fotografia została wykonana w 1870 roku, ponad 200 lat po udokumentowanej śmierci Dandary. Obraz jest częścią Kolekcji Gilberto Ferreza, w Instytucie Moreira Salles.
Jeśli zainteresował Cię ten artykuł, sprawdź też:
Evita Perón: od aktorki do pierwszej damy Argentyny
